Trái nhàu mang đến nhiều lợi ích đối với sức khỏe nên được sử dụng để điều chế các bài thuốc Đông Y hỗ trợ cho cơ thể. Ngoài ra, loại quả này cũng có công dụng đối với một số bệnh lý thường gặp ở hệ xương khớp và tim mạch. Qua bài viết hôm nay 9hieu Blog sẽ chia sẻ cho bạn thông tin về đặc điểm và cách sử dụng đúng chuẩn của cây nhàu.
>> Xem thêm:
Thông tin về trái nhàu
Trái nhàu dường như vẫn còn là loại quả khá lạ lẫm đối với nhiều người khi trên thị trường, cây nhàu vẫn chưa thật sự phổ biến. Để tìm hiểu kỹ lưỡng về loại quả này, bạn có thể tham khảo các thông tin như sau:
Nguồn gốc và đặc điểm cây nhàu
Cây nhàu (Morinda citrifolia) còn được gọi là nhàu rừng, nhàu núi, Noni hoặc cây ngao. Đây là một giống cây thuộc loài cây thân gỗ nhỏ, có chiều cao trung bình khoảng 6 – 8m. Thân cây nhẵn, có nhiều cành to, lá mọc theo kiểu đối xứng, có phiến lá hình bầu dục, rộng khoảng 5 – 7cm và dài khoảng 7 – 15cm. Hoa của Noni màu trắng, mọc ở cuống lá hoặc ngọn cành. Quả thì có hình dạng như quả trứng, mặt ngoài có nhiều gai nhọn, khi non thì có màu xanh lục còn khi chín sẽ chuyển sang màu trắng hồng. Bên trong quả chứa phần thịt trắng và thơm, có nhân cứng.
Trái nhàu phân bố chủ yếu ở vùng Tây Ấn và Đông Nam Á. Tại Việt Nam, Noni thường mọc hoang ở các tỉnh miền Trung như Khánh Hòa, Quảng Bình, Bình Định, Quảng Trị và cũng có một số nơi trồng cây nhàu ở miền Nam như Bình Dương, Bình Định. Gần đây, loại cây này cũng trở nên khá phổ biến ở miền Bắc và được trồng tại Hà Nội, Thái Bình.
>> Xem thêm: Dinh dưỡng có trong măng cụt. Hướng dẫn cách ăn măng cụt đúng cách
Đặc điểm và thành phần có trong trái nhàu
Cây nhàu có nhiều bộ phận được sử dụng để làm thuốc, bao gồm rễ cây, vỏ cây, lá và quả. Hầu hết các bộ phận này được sử dụng tươi, trừ rễ và quả có thể được sấy khô để bảo quản và sử dụng dần, cụ thể như sau:
- Vỏ rễ nhàu: Có chứa axit rubicloric, moridon và alizarin methyl ether cùng một số chất của hợp chất anthraquinon. Các chất này có khả năng chống vi khuẩn và chống viêm.
- Lá nhàu: Trong thành phần có chứa iridoid glycosidem – hoạt chất hỗ trợ chống viêm, chống vi rút, bảo vệ gan và kháng khuẩn. Iridoid glycosid cũng là một loại hợp chất thực vật có tính chất sinh học và hoạt tính dược lý.
- Quả nhàu: Bao gồm những thành phần như tinh dầu, axit asperuloside, damnacanthal, rutin và một số nguyên tố vi lượng như selen. Trong khi Damnacanthal là một hợp chất có tính chất chống vi khuẩn và chống viêm thì tinh dầu trong quả nhàu có tác dụng kháng khuẩn và kháng vi khuẩn hiệu quả. Rutin là một flavonoid có tính chất chống oxy hóa và chống viêm. Axit asperuloside cũng có khả năng chống viêm nhiễm cực kỳ tốt.
>> Xem thêm: Công dụng của trái bình bát trong việc chữa bệnh như thế nào?
Công dụng điều trị bệnh của trái nhàu
Trái nhàu có nhiều công dụng hữu ích đối với sức khỏe nên được ứng dụng phổ biến trong Đông Y để bào chế thành các bài thuốc dân gian hỗ trợ điều trị bệnh. Dưới đây là một số lợi ích nổi bật của loại quả này:
Hỗ trợ điều trị tiểu đường
Một tác dụng nổi bật của trái nhàu đó là hỗ trợ điều trị tiểu đường nhờ những thành phần, hoạt chất hóa học có mặt trong quả nhàu như:
- Chất chống oxy hóa: Trong quả nhàu chứa một hàm lượng lớn enzyme SOD (superoxide dismutase) – một chất chống oxy hóa tự nhiên có khả năng ngăn chặn hình thành gốc tự do trong cơ thể. Việc các gốc tự do xuất hiện có thể tăng khi mức đường huyết cao, do đó, sử dụng trái nhàu đúng cách có thể giúp giảm thiểu tác động của gốc tự do, từ đó, cải thiện tình trạng bệnh hiệu quả.
- Hỗ trợ việc sử dụng insulin: Quả nhàu cũng cung cấp một loạt các nguyên tố vi lượng và vitamin nhóm B, magiê, germani, canxi, kẽm, crom,…giúp cơ thể cải thiện việc sử dụng insulin – một hormone quan trọng trong quá trình chuyển đổi đường trong cơ thể. Thông qua đó, lượng đường huyết trong cơ thể sẽ được kiểm soát.
>> Xem thêm: Cây trinh nữ hoàng cung – Tác dụng chữa bệnh từ dược liệu quý
Giúp nhuận tràng, hỗ trợ tiêu hóa
Trái nhàu đã được sử dụng trong Đông y để hỗ trợ điều trị một số bệnh liên quan đến tiêu hoá và hệ đường tiết niệu. Loại quả này được cho là có khả năng kích thích tiêu hóa và tăng cường chức năng của hệ tiêu hóa. Từ đó, quả nhàu giúp giảm táo bón, tăng cường lợi tiểu, làm co giãn cơ trơn và hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn.
Dịch tiết có trong quả nhàu còn có khả năng kiểm soát dịch trong niêm mạc dạ dày. Điều này có thể giúp giảm triệu chứng trào ngược dạ dày (reflux) và ngăn ngừa viêm loét dạ dày.
Hỗ trợ tốt cho hệ tim mạch
Quả nhàu còn được sử dụng để ép thành nước, làm các bài thuốc hỗ trợ cho hệ tim mạch. Nước ép nhàu có tác dụng làm tăng lưu thông máu và cải thiện tuần hoàn máu. Điều này có thể giúp giảm nguy cơ đông máu cục bộ và cải thiện sức khỏe tim mạch.
Nghiên cứu từ Đại học Y Khoa Illinois đã chỉ ra rằng tiêu thụ nước ép nhàu hàng ngày có thể giúp giảm lượng cholesterol có hại. Cholesterol có hại, đặc biệt là LDL (low-density lipoprotein), có thể gây tổn thương cho mạch máu và tăng nguy cơ đột quỵ. Việc hạn chế nồng độ cholesterol có hại có thể giúp duy trì khả năng hoạt động của hệ tim mạch lâu dài.
>> Xem thêm: Cây bạch quả là gì? Bạch quả có tác dụng gì đối với sức khỏe?
Tốt cho xương khớp
Quả nhàu chứa các chất chống viêm tự nhiên như axit asperuloside có khả năng giảm viêm và giảm đau trong các bệnh về xương khớp. Viêm là một yếu tố gây tổn thương trong các hệ xương khớp. Việc giảm thiệu hiện tượng này có thể có lợi cho chức năng và sức khỏe của hệ xương.
Trái nhàu cũng chứa các chất chống oxy hóa, như vitamin C, vitamin E, beta – carotene và flavonoids. Các chất chống oxy hóa này có thể giúp bảo vệ các tế bào khỏi tổn thương do các gốc tự do, giúp duy trì sức khỏe của các mô xương và khớp. Ngoài ra, nhờ có các nguyên tố vi lượng như magie, canxi, nước ép từ quả nhàu cũng trở thành sản phẩm cần thiết sự phát triển và duy trì sự hoạt động của hệ xương.
Tăng cường sức đề kháng
Tác dụng hữu ích khác của trái nhàu đó là giúp tăng cường sức đề kháng nhờ thông qua hàm lượng vitamin C và chất chống vi khuẩn tự nhiên của trong loại quả này. Bên cạnh đó, loại quả này cũng chứa nhiều chất chống oxy hóa, chẳng hạn như flavonoid, polyphenol và anthocyanin. Những hợp chất này có thể giúp loại bỏ các gốc tự do gây tổn thương tế bào và giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính như ung thư, bệnh tim mạch.
>> Xem thêm: Hoa cúc trắng – Bật mí nhiều điểm đặc biệt về loài hoa này
Hỗ trợ tăng sự tập trung, giảm mệt mỏi
Trái nhàu có chứa serotonin – một chất gây ảnh hưởng đến tâm trạng và cảm xúc của con người. Serotonin giúp cân bằng nội tiết tố và có thể cải thiện sức khỏe tinh thần cho người bệnh tiểu đường. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng tác động của quả nhàu đối với tình trạng tâm lý và tinh thần có thể khác nhau đối với từng người. Nếu bạn gặp vấn đề về tâm lý hoặc tình trạng tinh thần không ổn định, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và điều trị phù hợp.
Hướng dẫn cách sử dụng trái nhàu
Quả nhàu có thể có nhiều cách sử dụng khác nhau, cụ thể như sau:
- Chấm muối ăn trực tiếp: Rửa sạch quả nhàu và cắt thành miếng nhỏ. Sau đó, chấm miếng nhàu vào muối ăn và ăn trực tiếp.
- Ép nước uống: Chọn những trái nhàu to, chín vàng. Rửa sạch và cắt bỏ cuống. Ép trái nhàu để lấy nước. Bạn có thể thêm đường hoặc mật ong vào nước ép để làm ngọt.
- Trái nhàu ngâm đường hoặc mật ong: Rửa sạch quả nhàu và cắt bỏ cuống. Đặt nhàu trong hũ đựng, sau đó cho đường hoặc mật ong vào. Đậy kín và ngâm như vậy trong một thời gian, từ vài giờ đến vài ngày, để quả nhàu thấm đều hương vị ngọt.
- Quả nhàu ngâm rượu: Đặt quả nhàu trong hũ đựng, sau đó cho rượu vào. Đậy kín và để ngâm trong rượu trong một thời gian thì đã có thể sử dụng.
>> Xem thêm: Hoa đu đủ đực ngâm mật ong: Tác dụng, cách dùng, lưu ý khi sử dụng
Một số bài thuốc đông y từ trái nhàu
Quả nhàu được ứng dụng khá rộng rãi trong Đông Y để làm thành các bài thuốc hỗ trợ trị bệnh. Dưới đây là những bài thuốc hay từ loại quả này mà bạn có thể tham khảo áp dụng:
- Bài thuốc trị căng thẳng và chấn thương: Ép lấy nước từ vài quả nhàu còn tươi. Sau đó, sử dụng phần nước ép này trong lúc bụng đó để giảm thiểu căng thẳng và hỗ trợ quá trình phục hồi sau chấn thương.
- Bài thuốc chữa lỵ: Nướng chín quả nhàu rồi ăn trực tiếp. Bên trong loại quả này có chứa nhiều hoạt chất giúp cân bằng hệ tiêu hóa.
- Trị rối loạn kinh nguyệt cho người cao huyết áp: Chuẩn bị 20g ích mẫu, 20g quả nhàu và 6g cam thảo dây. Rửa sạch tất cả các thành phần rồi đem đi sắc thuốc uống. Khi có triệu chứng bệnh, dùng thuốc từ 2 – 3 lần/ ngày. Bài thuốc đặc biệt hữu ích với các vấn đề về kinh nguyệt và huyết áp.
- Trị nhức mỏi xương khớp: Lấy một ít quả nhàu còn non và thái mỏng, sau đó, sấy khô. Ngâm 300g quả nhàu non với 2 lít rượu (khoảng 30 – 40°) trong vòng 2 tuần. Mỗi ngày, sử dụng 2 lần và mỗi lần uống 30 – 40ml để giảm đau mỏi xương khớp. Quả nhàu được cho là có tính nhiệt và có thể giúp giảm viêm và đau trong các vấn đề về xương khớp.
- Trị tiểu đường từ trái nhàu: Thái mỗi trái nhàu làm 2, sau đó phơi khô và sấy vàng. Ngâm tỷ lệ 1kg trái nhàu khô với 3 lít rượu trong khoảng 40 ngày trở lên. Dùng rượu từ trái nhàu giúp giảm đau nhức cho bệnh nhân tiểu đường và đau khớp. Tuy nhiên, lưu ý rằng việc sử dụng rượu từ trái nhàu trong trường hợp tiểu đường nên được thực hiện dưới sự giám sát của bác sĩ và tuân thủ chỉ định điều trị.
>> Xem thêm: Tác dụng của hoa thiên lý và những điều cần kiêng kỵ
Những lưu ý khi sử dụng trái nhàu để chữa bệnh
Khi sử dụng quả nhàu để chữa bệnh, nhất là khi sử dụng nước ép nhàu, bạn cần đảm bảo một số điều sau:
- Không nên sử dụng cho những người có tiền sử huyết áp thấp vì quả nhàu có tính nhiệt và có thể làm giảm huyết áp.
- Phụ nữ mang thai nên hạn chế sử dụng quả nhàu vì chưa có đủ thông tin về tác động của trái nhàu đối với thai nhi.
- Liều lượng sử dụng nước ép nhàu có thể thay đổi tùy theo đối tượng sử dụng và mục đích sử dụng nên cần cân nhắc kỹ lưỡng và xem xét trong từng trường hợp.
Câu hỏi thường gặp:
Trái nhàu khô có nhiều công dụng tốt cho sức khỏe như loại bỏ độc tố và chất cặn trong cơ thể, thúc đẩy quá trình tiêu hóa và tạo cảm giác no lâu hơn, hỗ trợ trong việc nhuận tràng và giảm táo bón.
Quả nhàu có hàm lượng kali tương đối cao, do đó, những người có vấn đề về thận hoặc có lượng kali trong cơ thể cao nên hạn chế sử dụng. Bên cạnh đó, nước ép từ loại quả này cũng có các phản ứng với một số thành phần của thuốc huyết áp và đông máu nên bạn cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng. 
Những người có mức kali cao nên hạn chế sử dụng trái nhàu vì loại quả này có hàm lượng kali tương đối cao. Ngoài ra, phụ nữ mang thai và cho con bú cũng cần đặc biệt lưu ý. Hiện chưa có đủ thông tin nghiên cứu để xác định mức độ an toàn và tác động của quả nhàu đối với thai nhi và trẻ sơ sinh.
Bài viết trên đã chia sẻ cho bạn thông tin về các lợi ích của trái nhàu đối với cơ thể cũng như các ứng dụng của loại quả này trong việc điều chế các bài thuốc Đông Y. Hy vọng sau khi đọc xong, bạn sẽ biết được cách sử dụng quả nhàu đúng cách để hạn chế tối đa các tác dụng phụ có thể xảy ra. Để khám phá thêm về các loại quả có lợi khác, đừng quên theo dõi các bài viết tại blog của 9hieu nhé!
Trả lời